مجله خبری تشریفات

از نظرگاه الاقشهری، به استناد گفته ابن عمر بنای مسجد در آن روزها، سه درب داشته است. دربی در جهت دیوار جنوبی مسجد. دربی موسوم به باب عاتکه در شمال دیوار غربی که به باب الرحمه پر اسم و رسم هست. و درب سوم همان باب جبرئیل فعلی می‌باشد که اواسط دیوار شرقی مسجد قرار داشته میباشد .

پس از تغییر تحول جهت قبله از بیت المقدس یعنی سمت شمالی مسجد، به کعبه یا سمت تشریفات ترحیم مشهد جنوبی مسجد. محمد نبی الله (صلی الله علیه و آله و سلم) دربِ گشوده شده در دیوار جنوبی را مسدود نمود. و باب دیگری گشود که شاید گفته حافظ محمد بن محمود بن نجار در [خبر ها مدینه الرسول] ص69) با واقعیت مبنی بر باشد که درب در دیوار شمالی. و محاذی دربی بوده هست، که بعداز تغییر قبله بسته شده بود .

بیهقی در[ دلائل النبوه ، جلد1 ، فصل مسجدالرسول ] از عباده داستان می کند که : « انصار مالی را گردآوری کردند و به حضور نبی آوردند. و پیشنهاد نمودند که مسجد را مرمت و زیور نمایند. و گفتند تا چه هنگام می بایست تحت این سقف که پوشال خرما است ، نماز بگذاریم ». فرستاده فرمود : « سقف مسجد برادرم موسی نیز همچنین بود و من از روش او برنمی گردم » .

بنای مسجد حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) همچنان مخلوط و شکل اولیه خود را تا سال 7 هجری نگهداری نمود. و تغییراتی در این روزها به خود نیافت. در سال هفتم هجری پس از آنکه مسلمانها از فتح قلاع خیبربه سوی مدینه بازگشتند. بایستگی پیشرفت مسجد النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) بخاطر افزایش روزافزون جمعیت مسلمانان، مد حیث محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و اصحاب قرارگرفت. و به گفته امام جعفر بن محمد الصادق (علیه السلام) در [خبرها دارالهجره ، رزین و ... ] فرستاده مسجد را از طول و عرض بنحوی توسعه اعطا کرد که به صورت مربع 100× 100 ذرعی درآمد .

مرحوم آیت الله سیّد عبدالکریم کشمیری از مرحوم آیت الله سیّد علی حکم کننده نقل می کند که او معتقد بود رفتن به مسجد سهله در روز جمعه عالی میباشد؛20 همانگونه که علّامه سیّد محمّدحسین طباطبائی(ره) دربارة او چنین می گوید:

مرحوم سیّد حاکم اتاقی در «مسجد کوفه» و هم چنین حجره ای در مسجد سهله تشریفات ترحیم مشهد داشت و فقط در آنها به سر می برد و همیشه شاگردانش را به شب زنده داری بعضی از شب های خاص در مسجد کوفه و مسجد سهله سفارش می نمود.

او پیشنهاد می کرد که در صورتیکه در اکنون نماز یا تلاوت قرآن یا در هم اکنون ذکر و تفکّر بودید و در همین اینک صورت ای قشنگ یا چیزهای دیگری از عالم غیب دیدید، توجّه نکنید و به عبادت خویش مشغول باشید.

در روایتی نقل شده است که هر کس چهل شب چهارشنبه متواتر در مسجد سهله و به نیّت دیدن امام بعد از ظهر(عج) به عبادت و شب زنده داری درگیر باشد، توفیق دیدن امام(عج) را به دست می‌آورد.

مرحوم آیت الله سیّد شهاب الدّین مرعشی از افرادی بود که هر چهارشنبه به زیارت مسجد سهله اهتمام می ورزید و حتّی موفّق به زیارت امام عصر(عج) و اعلام کرد وگو با او شد.

اکثری دیگر از علما و بزرگان نیز بر زیارت مسجد سهله مواظبت می کردند و برخی، به اندازه ای همراه این مسجد مقدّس بودند که در همان مسجد رحلت کردند؛ مثل حاج میرزا حسین خلیلی که در زمان دربین الطلوعین، در روز جمعه و در حالی که مشغول دعا بود، به دیار باقی شتافت

در پایین زمین این بسط محوطه وسیعی به وسعت پروژه بسط احداث گردیده است که در‌این محوطه دستگاه های تهویه و تبرید که تعداد آن ها به 144 دستگاه می‌رسد، عمل نهاده شد‌ه‌است. همچنین ، درین محوطه زیر زمینی اتاق هایی برای در دست گرفتن دستگاه ها و مراقبت های امنیتی ، تهیه صدا و سایر خدمات تشریفات ترحیم مشهد ساخته شده است.

اطراف پیشرفت را محوطه های جالبی برای ادای نماز حجاج و معتمرین به مساحت 235000 مترمربع احداث گردیده که کف آن بوسیله سنگ های مرمر زیبای (گرم نشو) و همچنین گرانیت رنگی، با اشکال هندسی و اسلامی زیبایی تزئین شد‌ه‌است. و همین محوطه هاست که در حین ازدحام حجاج ظرفیت نمازگزاران را به حدود یک ملیون نفر می‌رساند.

هم زمان با این توسعه و گسترش ، پروژه ایجاد کرد ایستگاه های تبرید و همچنین پناه برق موردنیاز مسجد نیز به ایفا رسید. این طرح در 7 کیلومتری مسجد النبی و در زمینی به مساحت 70000 مترمربع ساخت شده و از چندین ساختمان درست شده هست که برای مثال آن‌ها می توان ساختمان دستگاه های تهویه و ساختمان دستگاه های ساخت فشار و همچنین ساختمان ساخت‌و‌ساز برق احتیاطی برای زمان ها ضرورت را نام موفقیت.

دستگاه های خنک کننده از شش موتور تعالی که اقتدار خنک کنندگی هر کدام از آنان 3.400 تن و یا به عبارتی 819000 متر مکعب در ساعت است ساخته شده اند.

هوای خنک تشکیل داد شده از طریق این تونل هفت کیلومتری که عرض آن 6.10 متر و ارتفاع 4.10 متر است بوسیله یک لوله به قطر 90 سانتی متر و یار با آب خنک به محوطه ذیل زمین مسجد النبی منتقل شده و به 144 دستگاه تهویه منصوب در آنجا منتقل میشود و از طریق این دستگاه ها مجموع مسجد النبی خنک میگردد، آب برگشتی نیز توسط لوله دیگری که قطر آن هم 90 سانتی متر میباشد از طریق همان تونل به محل اول خود بر می‌شود و این شغل مرتبا تکرار می گردد. درین تونل 31 اتاق برای خنک کردن آب و پمپاژ آن وجود دارد.

در آن وقت، متوجه شدم که شفا یافته‏ام و آن نوروفروغ، وجود مقدس حضرت مالک الزمان علیه السلام بوده میباشد » .

این معجزه‏ی باهر و کرامت ظاهر، در شب چهارشنبه دوازدهم جمادی الاولی 1414 هجری برابر با پنجم آبان 1372 خورشیدی شکل بخشید .

سعید ، با مادر و برادر خود، سه شب ، در زائرسرای مسجد اقامت کردند . شب سوم که شب تشریفات ترحیم مشهد جمعه بود، اهمیت دیگری شد که این بار، در بیداری ایفا پذیرفت . موقتا، متن آن رخداد را از لهجه سعید بشنوید :

شب جمعه، در اتاق شماره‏ی هشت نشسته بودم و مادرم سرگرم تلاوت قرآن بود . شم کردم که شخصی در کنار من گرد‌همایی و برای من، رهنمودها و شیوه نامه‏هایی را بیان فرمود .

چون سخنانش به آخر رسید، برگشتم و کسی را ندیدم . از مادرم پرسیدم که: «مادر! با من بودی؟» . ذکر کرد: «من، قرآن می‏خواندم، با تو نیستم .» . پرسیدم: «پس این کی بود که با من حرف می‏خاطرنشان کرد؟» . مادرم اذعان کرد: «کسی دراین جا نیست » .

در آن موقع، پتو را بر سرم کشیدم و هر چه به مغزم فشار آوردم که مطالب آن شخص را به خاطر بیاورم، چیزی به یادم نیامد .

روز جمعه، سعید و مادرش، به تهران باز می‏گردند و به درمان گاه الوند مراجعه می‏کنند . بعداز عکس‏برداری، مشخص و معلوم می‏خواهد شد که سعید، صحیح و سالم میباشد و از غده‏ی بدخیم سرطانی، هیچ خبری نیست .

بدین گونه، این نوباوه بهروزی‏مند – که به حق، «سعید» نامگذاری شده – از معجزات باهر حضرت ولی بعدازظهر، ارواحنا فداه، بهبودی بدون نقص خود را در می‏یابد .

دو هفته آنگاه (شب چهارشنبه بیست و پنجم جمادی الاولی برابر با 19/8/72) سعید ، با مادرش و برادرش محمد نعیم، به جمکران آمده بود تا پیشانی وقار بر آستان مسجد حضرت مالک الزمان علیه السلام بساید و از محضر مولا و مقتدایش قدردانی کند . خوش‏بختانه، حقیر هم در مسجد بودم و از داستان شفا یافتن او با خبر بودم . با او به دفتر کار مسجد رفتم و در حضور ده‏ها نفر از دوستان ، مطالب بالا را از زبان سعید بی واسطه شنیدم .

موزائیک‌ها را بایستی مهمترین تزئینات این سازه به اکانت آورد که نصیب‌های گوناگون تقسیم می گردند. از جمله موزائیک‌های در ورودی امپراطور مرتبط با آخرها قرن نهم و یا این که اوایل قرن دهم می باشد و تصویر یک امپراطور (احتمالا لئو ششم) همپا با پسرش کنستانتین هفتم را نشان می‌دهد که در موقتا سجده مقابل عیسی مسیح می باشند.

موزائیک‌های ورودی جنوب غربی در سه در ورودی که در‌این بخش قراردارد، نصب گردیده‌اند. به لحاظ میرسد تاریخ نصب این موزاییک‌ها به سال ۹۴۴ گشوده میگردد. این موزائیک‌ها تصویر مریم مقدس را نشان می‌دهند که روی یک صندلی سلطنتی بدون پشت نشسته هست. در انتهای شرقی کلیسا نیز موزائیک‌هایی وجود دارااست که به نوع تشریفات ترحیم مشهد خویش شایان توجه میباشند. این موزائیک‌ها که در سال ۸۷۶ فعالیت گردیده‌اند تصویر مریم مقدس و کودکش را نماد می‌دهند. از سایر موزائیک‌های مهمی که در ایا صوفیه وجود دارد بایستی به موزائیک‌های الکساندر، موزائیک‌های ملکه زوئی، موزائیک‌های کامننوس، موزائیک‌های دیزیز و موزائیک‌های فضای سنگ فرش شمالی اشاره نمود.

شاید برایتان دیدنی باشد که بدانید نصیب متعددی از این موزائیک‌ها در ده سال ۱۹۳۰ بوسیله موسسه‌ای به رهبری توماس وایت موی کشف و تمیز شدند. نقص‌ اساسی که ترمیم کنندگان دارا‌هستند این است که بتوانند پلی میان فرهنگ مسحیت و اسلام به وجود آوردند تا تصاویر کشف گردیده روی موزائیک‌ها توهین به هیچ گروهی به شمار نرود.

درباره تزئینات و زیبایی مسجد ایا صوفیه

حرف اخر درباره مسجد ایا صوفیه

در نوشته ی علمی شناخت با مسجد ایا صوفیه هر آنچه را که مایحتاج بود درباره تاریخ، معماری و دیگر نکات اصلی این جاذبه توریسم بدان ذکر کردیم. آغاز به معرفی این مسجد پرداختیم و سپس درباره تاریخ و معماری آن سخن زدیم. این نوشته‌علمی مختصری از تاریخ این مسجد را اظهار کرد. به این ترتیب کسانی که برای درک کردن تاریخ مالامال فراز و نشیب این جاذبه توریسم کنجکاو می باشند میتوانند بیشتر درباره آن تحقیق نمایند.

موقتی مسجد ایا صوفیه تحت عنوان یکی از مساجد مهم ترکیه و همینطور یکی مهم‌ترین جاذبه‌های توریسم استانبول هر ساله گردشگران متعددی را به سوی خویش جذب می‌نماید. در صورتیکه نکته دیگری درباره این مسجد وجود دارد که در این نوشته بدان اشاره نشد، آن را با ما و دیگر خوانند‌گان به اشتراک بگذارید. امید خواهیم داشت این نوشته ی علمی برایتان اثر گذار بوده باشد و بتوانید از آن به کار گیری فرمایید.

آن پیرمرد که حضرت خضر علیه السلام بود، منرا نشاند و حضرت امام علیه السلام مرا به نام خود خواند و فرمود: «برو به حسن بن مسلم [6] بگو: «تو، یک‌سری سال است که این زمین را عمارت می‏کنی و ما خراب می‏کنیم . پنج‏سال زراعت کردی و این سال دیگرباره شروع کردی، عمارت می‏کنی تشریفات ترحیم مشهد . رخصت نیست که تو دیگر درین زمین زراعت کنی، باید هر چه از این زمین منفعت‏برده‏ای، برگردانی تا در این موضع مسجد بنا کنند ».

به حسن بن مسلم بگو: «این جا، زمین شریفی میباشد و حق‏گران قدر این زمین را از زمین‏های دیگر برگزیده و شریف کرده است، تو آن را گرفته به زمین خود ملحق کرده‏ای ! آفریدگار، دو پسر جوان از تو گرفت و هنوز هم متنبه نشده‏ای! چنانچه از این شغل بر حذر نشوی، نقمت‏خداوند، از حوزه‌‏ای که گمان نمی‏بری بر تو فرو می‏ریزد » .

حسن بن مثله عرض کرد: «سید و مولای من! منرا دراین باره، نشانی موردنیاز میباشد; زیرا، مردم، کلام من‌را بدون نماد و ادله نمی‏پذیرند».

امام علیه السلام فرمود: «تو برو رسالت‏خود را ایفا بده . ما، در این جا، علامتی می‏گذاریم که گواه گفتار تو باشد . برو به نزد سید ابوالحسن، و بگو تا برخیزد و بیاید و آن مرد را بیاورد و منفعت یک‌سری ساله را از او بگیرد و به دیگران دهد تا بنای مسجد بنهند، و باقی وجوه را از رهق [7] به حوزه‌‏ی اردهال که ملک ما می باشد، بیاورد، و مسجد را تک تک کند، و نصف رهق را بر این مسجد وقف کردیم که هر ساله وجوه آن را بیاورند و صرف عمارت مسجد کنند .

مردم را بگو تا بدین موضع تمایل کنند و عزیز بدارند و چهار رکعت نماز دراین مکان بگذارند: دو رکعت تحیت مسجد، در هر رکعتی، یک بار «سوره‏ی حمد» و هفت‏بار سوره‏ی « قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ ‏ » بخوانند و تسبیح رکوع و سجود را، هفت‏بار بگویند .

سه شیوه برای واردشدن به مسجد سلیمانیه استانبول وجود دارد. یک راه این است که از روش ایوان درونی مسجد وارد آن گردید. دو روش دیگر در ایوان بیرونی مسجد قراردارد. باتوجه‌به موقعیتی که دارید، مجاورت‌ترین شیوه را برای واردشدن به مسجد تعیین فرمائید.

مسجد سلیمانیه با وجود ۱۳۸ پنجره، در طی روز نسبتاً پر‌نور و عرفانی است تشریفات ترحیم مشهد ولی که‌این پنجره‌ها بیشتر برای تزیین درنظرگرفته‌گردیده‌ است تا نور فضای درونی مسجد.

موقع شب معیار روشنایی مسجد به‌میزان متعددی کاهش پیدا می‌نماید. انگیزه معدود‌شدن نور می‌تواند به‌دلیل پر‌نور‌بودن لوسترهای نادر‌روشنایی مسجد باشد. برای پر‌نور‌ترشدن فضای مسجد میتوانید از ترفندهای کهن به کارگیری نمائید. بایستی ۲۷۵ شمع را مانند قبلی در جای ‌های درنظرگرفته‌گردیده قرار داده و پر‌نور فرمایید. این شغل مسجد را مانند روز پر‌نور می‌نماید.

شاید به‌این تصور کنید که دود شمع‌ها ممکن میباشد پیاده سازی‌های زیبای مسجد را تیره‌وتار نماید. نگران نباشید، معمار سینان برای این قضیه درایت خاصی در نظر گرفته است. بالای درب ورودی مکانی درنظرگرفته‌گردیده که کل دودهای نتایج از سوختن شمع‌ها را به‌سمت خارج می‌فرستد.

معماری داخلی مسجد ساده‌خیس از آن چیزی است که تصورش را بکنید. روی ردیف‌ها هیچ نقش‌ونگار خاصی چشم نمی‌شود. زمین مسجد و ردیف‌ها از سنگ مرمر سپید ساخته‌گردیده‌ است. این آسانی عظمت مسجد را یکسری موازی می‌نماید و در نگاه اول، حتی ممکن است آن را از مسجد ایاصوفیه هم گران قدر‌خیس فکر کنید.

حقیقت این جاهای جالب استانبول را از دست ندهید.

جلوتر که میروید، کاشی‌های ایزنیک را می‌توانید در نزدیکی محراب مسجد بینید. این کاشی‌ها صرفا این قسمت را زینت داده‌ می باشد تا محراب را با بقیه نصیب‌ها متمایز نمایند. کاشی‌های ایزنیک قضیه‌ای سپید دارااست و الگویی مانند گل استنسیل همیشه در آن‌ها تکرار گردیده‌است. رنگ‌های به‌کاررفته درین کاشی‌ها، اکثر اوقات آبی رنگ فیروزه‌ای، قرمز‌رنگ و مشکی است. آیا قرار میباشد سفر زمینی به استانبول داشته باشید؟ پس پیش از رفتن مطلقا استیناف فرمائید.

مساجد مدینه منوره بیش از ۲۱ عدد می باشند که دیدن بعضا از آنها در طول حج واجب است و از سوی دیگر مساجد مدینه بسیار گوناگون از مساجد مکه می‌باشند. 10 مسجد در مدینه را در‌این نوشته‌ی‌علمی ملاحظه کنید.

مدینه مقام ارجمند و متعالی نزد مسلمان‌ها دارد. مقصد مهاجرت فرستاده خدا (ص) اولیه تشریفات ترحیم مشهد پایتخت اسلام و جایگاه دعوت و تکثیر این دین مبین در فقید است. آنجا محل تشعشع نوروفروغ درخشنده آن، بین بشریت بوده به نحوی که معبود متعال با روشنایی اسلام انسانها را از بی دینی و گمراهی نجات داد و آنها‌را به توحید و هدایت رهنمون ساخت. از سوی دیگر بخش اعظمی از حجاج در مدینه بیشتر به دیدار مساجد مختلف می‌روند از این رو نگاهی به مهم‌ترین مساجد مدینه انداخته‌ایم.

۱. مسجد النبی (ص)

مسجدالنبی، مسجد فرستاده اکرم(ص) در شهر مدینه در مرزو بوم عربستان سعودی که مرقد رسول نیز در آن جای دارد. این مسجد پس از مسجدالحرام دو‌مین مسجد از مقدس‌ترین مساجد اسلام میباشد و پیامبر اکرم (ص) در سال اولیه مسافرت آن را ساخته است. خانه رسول(ص) و خانه علی(ع) و فاطمه(س) نیز در کنار این مسجد بوده که در توسعه و گسترش‌های مسجد، به آن ملحق شد‌ه‌است.

نمای باطن مسجد النبی در مدینه منوره

۲. مسجد قبا

حوزه‌ قبا در فاصله شش کیلومتری جنوب مسجدالنبی جای دارد و از نقاط خوش آب و هوای دور و بر مدینه به شمار می‌رود. بنا به نقل روایات بسیار، مسجد قبا مصداق آیه «لمسجد أسس علی التقوی من أول یوم أحق أن تقوم فیه» می‌باشد. مسجد قبا اول مسجدی است که فرستاده خداوند صلی الله علیه و آله آن را بنا کرده است. در حدیثی از رسول آمده هر که در خانه‌اش، خود را پاکیزه و طاهر کند و بعد به مسجد قبا بیاید و در آن نماز بخواند، محرک یک عمره خواهد داشت.

مسجد قبا در مدینه منوره

کاشی کاری مسجد گوهرشادمصالحی مثل خشت، کاشی، سنگ، گچ در این شرکت مشهود است. نقوش هندسی از تنوع بیشتری شامل است که با مصالح مختلف به جاری ساختن در آمده می باشد. در مسجد گوهر بشاش خطوط متفاوتی مشاهده می شود و خوشنویسان بنامی در این شرکت هنر آفرینی نموده اند. به عنوان مثال بایسنقر میرزا و محمدرضا امامی. بیشترین خطی که در این مجموعه شغل گردیده است خط ثلث است. رنگ که سریعترین عنصر در جلب بیننده هست با تنوع زیاد در مسجد گوهر شاد دیده می شود. محققین وجود هفت رنگ را در آثار اهل ایران تشریفات ترحیم مشهد به اعتقادات آن‌ها ربط می دهند. که‌این هفت رنگ دربرگیرنده آبی‌رنگ لاجوردی، فیروزه ای، سپید، سبز، زرد رنگ، سیاه، آبی رنگ است. در مجموعه گوهر شاد این رنگ ها به وفور یافت میگردند و منعکس شدن فروغ و روشنایی روی رنگ ها در سا‌عتها متعدد جلوه ای خاص دارااست. رنگ سپید خط نوشته ها بروی آبی رنگ لاجوردی تضادی دیده گیر به وجود آورده است.

رنگ حکم دهنده بر مجموعه آبی رنگ میباشد که خویش رنگی آهسته بخش و مقضود زائر را برطرف می نماید.موقوفات مسجد گوهرشادمسجد جامع گوهرشاد مشهد از محل موقوفات، دارنده درآمد هست که صرف تعمیرات و هزینه‌های روان مسجد می‌گردد. خلال موقوفات خاص که توسط گوهرشادبیگم و در هنگام تأسیس مسجد وقف شده، یکسری فقره املاک مزروعی و باغ ها و زمین ها و مستغلات شهری نیز بعدا بوسیله اشخاص در‌ستکار وقف گردیده است که عبارت‌اند از: که مشمول چندین پارچه روستا، زمین، گلشن مثمر و مشجر، قنات، مغازه، خانه و... در روستاها و شهرهای متفاوت میباشد. این موقوفات مشتمل بر فروغ و روشنایی، ترمیم و تجدید بنا مسجد، قرائت قرآن، مدیحه خوانی، فرش و... برای تیم مسجد بوده میباشد.

مسجد گوهرشادمسجد گوهر بشاش بنا شده در شهر مشهد مقدس، در جنوب ساختمان های آستان قدس رضوی و مقبره حضرت علی بن موسی الرضا می باشد.مسجد گوهرشاد مشهددستور ساخت مسجد گوهرشاد در سال 821 بوسیله گوهرشاد آغا، همسر میرزا شاهرخ پسر امیر تیمور گورگانی داده شد. بنای مسجد گوهرشاد که به خیال اسم بانی آن بدین اسم خوانده میشود، حدود 12 سال به‌ ارتفاع انجامید. خویشان الدین شیرازی یکی از مشهور ترین معماران آن بعد از ظهر، وظیفه ی ایجاد کرد مسجد گوهرشاد را بر عهده گرفت.

برطبق روايتي ديگر از علي(ع)، امام فرصت(ع) در مسجد کوفه نماز را اقامه مي نمایند:

عن ابن نباتة قال: بينا نحن ذات يوم حول أميرالمؤمنين(ع) في مسجد الکوفه إذ قال: يا أهل الکوفه... انّ مسجدکم هذا أحد أربع المساجد التي اخترها اللَّه عزّوجلّ لأهلها... ولياتين عليه فرصت يکون مصلّي المهدي اینجانب ولدي و مصلّي تک تکّ مؤمن...2.

ابن نباته مي گويد روزي در مسجد کوفه گرد حضرت اميرالمؤمنين(ع) انباشته شده بوديم که آن تشریفات ترحیم مشهد حضرت فرمودند: اي اهل کوفه! اين مسجد شما يکي از آن چهار مسجد هست که معبود والا و تعالي آن را براي اهلش اختيار کرده است... زماني پيش مي آيد که اين مسجد محل اقامه نماز فرزندم مهدي(ع) و همه مؤمنان شود.

اين روايت را روايت ديگري از امام باقر(ع) تکميل مي نماید. براساس روايت اورده شده از آن حضرت وقتي امام مهدي(ع) وارد کوفه مي شوند با استقبال گرم عموم روبرو مي گردند؛ همگی به حکم حضرت گردن مي نهند و بعد از آن حضرت وارد مسجد گردیده براي عموم خطبه مي خوانند و نقل می باشد که تجمع عموم به قدري زياد خواهد بود که وقتي از شوق واشتیاق ديدار امامشان بي اختيار گريه مي نمایند سخنان حضرت به گوش کساني که دورتر از منبر میباشند نخواهد رسيد، لذا در هفته دوم پس از ورود امام(ع) به کوفه، عموم خطاب به حضرت مهدي(ع) مي گويند:

يا ابن نبی اللَّه الصلاة خلفک تضاهي الصلاة خلف نبی اللَّه(ص) والمسجد لايسعنا.

اي پسر فرستاده معبود! نماز در پشت سر شما قرائت همچون نماز خواندن در پشت راز فرستاده خداوند(ص) میباشد در حالي که اين مسجد گنجايش اين همه جمعيت ندارد.

منظور عموم آن است که حضرت تدبيري بينديشند تا همگی عموم توفيق حضور در نماز جماعت و آدینه را داشته باشند.