آداب مجلس ختم و یک سری نکته کلیدی در مراسم ترحیم
درصورتی که میخواهید با رسوم و آداب مجلس ختم و ترحیم آشنا گردید مکان صدق آمده اید. اطلس پلاس دراین نوشته ی علمی شمارا با تشریفات و آداب مجلس ختم آشنا می نماید.
برگزاری مراسم عزاداری برای درگذشتگان از دیرباز مرسوم بوده میباشد. این مراسم رده خاصی فی مابین مسلمانها دارااست. در تمدن اسلامی به شخص درگذشته احترام ویژه ای نهاده میشود. برگزاری آبرومندانه یک مراسم تشریفات ترحیم مشهد به نوعی علامت دهنده مقام متوفی در بین باقیماندگان او و همینطور محافظت حرمت وی در حیث گرفته میگردد.
هر جامعه ای آداب مجلس ختم و مراسم عزاداری ویژه خویش را دارا است که ریشه در تاریخ و فرهنگ وتمدن آن جامعه دارااست. این آداب و مراسم از لحظه فوت متوفی استارت گردیده و در بعضی مفاد تا 1 سال نیز به درازا میکشد.
تشریفات و آداب مجلس ختم
پس از خاک سپاری متوفی مهمترین مراسمی که بوسیله جا ماندگان وی برگزار میشود مجلس ختم یا این که ترحیم است. این مجلس در سومی روز درگذشت مرحوم یا این که مرحومه اجرا مي شود. آداب و تشریفات این مراسم در هر جغرافیایی سازه به فرهنگ و تمدن ویژه آن ناحیه اجرا میگیرد با این حالا در همه آنها تیم ای از آداب رعایت میشود.
۱. معمولا بعداز خاتمه خاک سپاری متوفی و پیش از آنکه عموم متفرق شوند، جای و مجال مجلس ختم به دوستان، آشنایان و قوم اگاهی داده میشود. همینطور اعلامیه های ترحیم و پرده های تسلیتی که از چاپخانه تنظیم شدهاست در محل معاش و عمل متوفی و خانواده سکو یک وی نصب میشود.
۲. مجلس ختم معمولا در خانه متوفی و یا این که مسجد محل معاش وی اجرا مي شود. در مجلس ختم دوستان، آشنایان، اهل یک محل ها، همیاران و قوم و قبیله برای پهنا تسلیت به باقیماندگان کمپانی می نمایند. همینطور شماری از کمپانی کنندگان نیز با دادن تاج گل و اعلامیه و پرده تسلیت، با جا ماندگان شم همدردی می نمایند.
۳. معمولا در بخشی از مسجد، روی یک میز شال ترمه پهن می کنند و برروی آن گل های سپید، شمع های پرنور، عکس درگذشته و قرآن و گلابپاش میگذارند. در بعضا موردها نیز سینی های دربردارنده رطب و حلوا و … که برای پذیرایی از میهمانان تهیه و تنظیم گردیدهاست را نیز برروی همین میز قرار میدهند.
۴. بزرگان قوم و قبیله و قبیله سکو یک متوفی جلوی در ورودی صحن حیات مسجد به صف می ایستند و در حین ورود و خروج میهمانان از تشریف آوری آنان تشکر می کنند. همینطور صاحبان عزا نیز در کنار در باطن مسجد می نشینند و در طی ورود میهمانان، ایستاده و به آنان تسلیت میگویند.
۵. یک کدام از دیگر از آداب مجلس ختم مرتبط با پذیرایی میباشد. اشخاصی که در مسجد مسئول پذیرایی از میهمانان میباشند عموما مثلا خدمه مسجد و یا این که خانواده درگذشته هستند. در مراسم ختم با اعتنا به قرار داشتن در فصل گرما و یا این که سوزوسرما، از دمنوش یا این که شربت به همدم رطب و حلوا برای پذیرایی از میهمانان به کارگیری میشود. همینطور پذیرایی با میوه و میکادو هم مرسوم میباشد.
۶. در جریان مجلس ختم، عده ای در بین میهمانان جزوات قرآن را تقسیم می کنند تا اجر تلاوت آن به روح متوفی کادو خواهد شد. برای این فعالیت عالی میباشد از قرآن های حزبی به کارگیری خواهد شد و درصورتیکه میهمانی برای خواندن قرآن میل داشته باشد، یک حزب به او داده میشود.
۷. مجلس ختم مدام با تلاوت آیاتی از صحبت الله مجید استارت میشود. قاری معمولا آیه ها مرتبط با روز قیامت و نشانهها مربوط به مرگ را قرائت می نماید. سخنران مجلس نیز به معرفی متوفی میپردازد و به خصوصیت های مثبت اخلاقی و صفت های نیکوی او اشاره می نماید. سخنران از طرف میهمانان به صاحبان عزا تسلیت میگوید و از طرف خانواده متوفی به میهمانان خوشآمدگویی می نماید. وی همینطور از اشخاصی که در مراسم خاک سپاری و مجلس ختم خانواده درگذشته را ملازمت کردند سپاس می کند.
۸. آنگاه یک روضه خوان برای میهمانان سخنرانی می نماید. این سخنرانی معمولا با نقل روایاتی درباره معاش و مرگ و همینطور روز قیامت و بایستگی اعتنا به آخرت همپا میباشد.
۹. با نقطه پايان یافتن سخنرانی دفعه به یک مداح میرسد. مداح با قرائت نوحه هایی همچون نوحه حادثه کربلا به باقیماندگان تسلی خیال میدهد و برای درگذشته طلب عفووبخشش و مغفرت می کند. در انتهای مجلس سخنران از طرف خانواده متوفی از همگی افرادی که در مسجد حضور یافته اند و فاتحه خوانده اند، قدردانی می نماید.
۱۰. بعداز نقطه پايان مجلس ختم، شماری از فامیل و آشنایان، خانواده مرحوم یا این که مرحومه را تا خانه همنشینی کرده و یا این که هم پا با مردان، برای گشودن دکان بسته آنان راهی میشوند.